Công nghiệp ô tô Việt Nam: Hai triết lý kinh doanh cho khát vọng thương hiệu Việt - Tiêu dùng

Ông Phạm Nhật Vượng

Hai điểm sáng trên đã góp phần tạo nên bức tranh đa sắc màu của ngành ô tô Việt Nam khi năm Đinh Dậu 2017 khép lại và mở ra sức bật mới trong năm Mậu Tuất 2018.

Điểm nhấn Vinfast

Tháng 9/2017, tập đoàn kinh tế hàng đầu Việt Nam Vingroup phát đi thông báo khởi công tổ hợp sản xuất ô tô mang thương hiệu Vinfast tại Hải Phòng trước sự ngỡ ngàng của giới kinh doanh ô tô trong nước. Vinfast khẳng định, nếu không có gì thay đổi, nội trong năm 2019, thương hiệu ô tô Vinfast sẽ trình làng những sản phẩm đầu tiên. Như vậy, theo lộ trình mà ông “trùm” Vingroup đặt ra thì chỉ vỏn vẹn trong 2 năm, những chiếc xe thương hiệu Việt sẽ lăn bánh trên những cung đường đất nước.

Không ít chuyên gia kinh tế cho rằng, để cho ra đời những chiếc xe đầu tiên chỉ trong năm, trên một nền tảng “trống không”, chưa có gì như Vinfast thì thật khó khăn. Tuy nhiên, số đông người tiêu dùng Việt Nam lại đặt niềm tin mãnh liệt vào dự án của tỷ phú Phạm Nhật Vượng, bởi xưa nay, nhân vật này chưa bao giờ làm họ thất vọng.

Mẫu phác thảo xe Vinfast

Trong khi đó, đáp lại những hoài nghi trên thương trường, chỉ một tháng sau khi phát lệnh khởi công dự án, Vinfast tung ra 20 mẫu thiết kế phác thảo xe thuộc 2 dòng chính là SUV và sedan để lấy ý kiến người tiêu dùng trước khi đưa vào sản xuất đại trà. Đáng chú ý, cả 20 mẫu thiết kế phác thảo xe Vinfast trình làng đều là mẫu đến từ những đơn vị thiết kế hàng đầu thế giới, chuyên thiết kế cho những thương hiệu lớn như Mercedes, BMW, Rollroyces… Đây chính là lời đáp “đanh thép” nhất của tỷ phú Phạm Nhật Vượng dành cho những hoài nghi trước đó. Bởi điều này cho thấy, Vingroup đã chuẩn bị cho việc phát triển một thương hiệu ô tô Việt từ rất lâu chứ không “nói quá” như những gì thương trường đồn đại.

Ông Trần Bá Dương

Bước tiến vững vàng của Thaco

Ông Quốc Thuấn, CEO một công ty chuyên về nhập khẩu và phân phối ô tô tại Việt Nam chia sẻ, thị trường ô tô năm 2017 có phần ảm đạm là bởi 2 nguyên nhân chính: Một là, tâm lý chờ giá xe giảm do thuế nhập khẩu về 0% trong khối Asean từ năm 2018; Hai là, hàng loạt đại án chấn động của ngành ngân hàng đã khiến việc duyệt hồ sơ vay và giải ngân nguồn vốn cực kỳ khó khăn. Chính 2 yếu tố nói trên đã kéo ngành ô tô đi xuống và khiến nhiều doanh nghiệp lâm vào cảnh khó khăn.

Sự ảm đạm của thị trường ô tô năm qua cũng thể hiện rõ trong các thống kê của của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA). Cụ thể, tổng doanh số bán hàng của toàn thị trường tính đến hết tháng 12/2017 giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xe du lịch giảm 15%; xe thương mại giảm 2% và xe chuyên dụng giảm 12%. Không ngoại lệ, Thaco cũng là một trong những doanh nghiệp có doanh số sụt giảm đến 21% (tổng lượng số bán ra năm 2017 là 89.602 chiếc).

Xe Bus Thaco hoàn chỉnh sẵn sàng chạy thử

Mặc dù vậy, Thaco vẫn cho thấy sự vững vàng của một đầu tàu ngành ô tô Việt Nam khi khánh thành nhà máy Thaco Bus (Khu kinh tế mở Chu Lai, Quảng Nam) vào ngày 8/12/2017. Không dừng ở đó, nhà máy Thaco Mazda, quy mô lớn nhất Đông Nam Á cũng đang dần hoàn thiện những công đoạn cuối trước khi đưa vào vận hành trong quý 1/2018. Đặc biệt, Thaco Bus sẽ là thương hiệu ô tô Việt đầu tiên được xuất khẩu ra nước ngoài với những hợp đồng đặt hàng số lượng lớn. Ngoài ra, doanh nghiệp này cũng đã hoàn tất các thủ tục cuối cùng để trở thành nhà phân phối độc quyền thương hiệu xe sang BMW tại Việt Nam.

Một công đoạn lắp ráp tại xưởng sản xuất xe Thaco

Hai triết lý kinh doanh

Nhìn một cách tổng quan, Thaco và Vinfast sở hữu 2 triết lý kinh doanh hoàn toàn khác biệt trong lĩnh vực ô tô. Trong khi Vinfast hướng đến một thương hiệu Việt thuần túy ngay từ khi mới ra lò thì Thaco của “vua ô tô” Trần Bá Dương lại đi lên từ nhà phân phối, chuyển giao và nội địa hóa các thương hiệu tiếng tăm trên thế giới. Nhưng dù ở triết lý nào, người ta vẫn dễ dàng nhận thấy cái đích cuối cùng của những triết lý ấy chính là khát vọng thương hiệu Việt và niềm mơ ước về một chiếc xe của người Việt từ “bao đời”.

Công suất dự kiến giai đoạn 1 là 100.000-200.000 xe mỗi năm. Theo kế hoạch sẽ tăng lên 500.000 xe vào năm 2025. Cái đích mà Vinfast nhắm tới chính là ô tô điện, xe máy điện bảo vệ môi trường chứ không phải động cơ xăng, dầu như hiện tại. Tuy nhiên, làm kinh tế buộc phải theo thị trường và thị trường trong 10 năm tới vẫn khát xe động cơ xăng nên Vinfast vẫn sẽ tham gia vào cuộc chơi sản xuất xe xăng trước để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Trong khi đó, Thaco đã từng bước vững vàng và thể hiện tầm bao quát, phủ sóng trong ngành công nghiệp ô tô khi có trọn bộ sưu tập từ các dòng xe phân khúc thấp đến trung bình và cao cấp. Thaco có nhà máy Mazda, có thương hiệu xe sang BMW và có cả Thaco Bus xuất khẩu ra nước ngoài. Nhiều người cho rằng, Thaco đang đi những bước dài để một mình thâu tóm thị trường ô tô trong nước. Nhưng không, đó là sự lớn mạnh cần thiết của một doanh nghiệp Việt và là sự chuẩn bị hoàn hảo để gia nhập vào một sân chơi mới, một thị trường lớn tầm khu vực và châu lục.

Trong tương lai gần, Thaco và Vinfast, 2 nhân tố tiên phong mở đường xây dựng thương hiệu ô tô Việt sẽ là niềm tự hào của chính người Việt. Cũng chính 2 nhân tố này, sẽ mang ngành công nghiệp ô tô Việt Nam gia nhập vào sân chơi lớn…

Đón xuân Mậu Tuất 2018, hàng triệu người Việt Nam đang đặt rất nhiều niềm tin, kỳ vọng vào Thaco, Vinfast!

Võ Nguyễn