Khám pháHình ảnh chất lượng cao đầu tiên về vật thể xa nhất Hệ Mặt trời: Hình dạng của Ultima Thule đã lộ diện – Khám phá
Chuyên mục Khám phá giới thiệu bài Hình ảnh chất lượng cao đầu tiên về vật thể xa nhất Hệ Mặt trời: Hình dạng của Ultima Thule đã lộ diện đến các bạn đọc
Ngày 1/1/2019, tàu vũ trụ New Horizons của NASA đã tiếp cận với vật thể xa và cổ xưa nhất hệ Mặt trời trong lịch sử khoa học vũ trụ. Đó là thiên thạch mang tên (486958) 2014 MU69, hay còn được biết đến với cái tến khác là Ultima Thule.
Do khoảng cách quá xa – 6 tỉ kilomet – nên thông tin chuyển về từ New Horizons cần thời gian trễ nhất định mới có thể chạm đến Trái đất. Trước đó, NASA đã nhận được tín hiệu cho thấy con tàu đã tiếp cận Ultima Thule một cách an toàn. Theo đó, New Horizons đã ghi nhận hàng trăm bức ảnh về thiên thể này, ở khoảng cách 3.500km.
Và mới đây, NASA đã công bố bức ảnh rõ nét đầu tiên về thiên thạch xa nhất hệ Mặt trời mà con người có thể tiếp cận.
"Giống hệt như tượng người tuyết," – Alan Stern, trưởng nhóm phụ trách chiến dịch New Horizons chia sẻ về hình dạng của Ultima Thule.
Theo Stern, Ultima Thule có vẻ như được hình thành do sự va chạm của 2 thiên thạch khác nhau từ 4,6 tỉ năm trước. Còn Jeff Moore, chuyên gia địa chất trong dự án cho biết 2 mảnh thiên thạch thành phần của nó đã xoay quanh nhau ở vận tốc rất chậm – chỉ vài dặm mỗi giờ. Sau cùng chúng chạm vào nhau và tạo ra hình dạng mà chúng ta thấy ngày nay.
Sau phát hiện này, các chuyên gia quyết định tách Ultima Thule ra thành 2 thành phần. "Cục" to hơn được gọi là "Ultima", còn cục nhỏ là "Thule".
Được biết, Ultima Thule ở khu vực gần như không có ánh Mặt trời chạm đến. Nhiệt độ tại đó chỉ cao hơn độ 0 tuyệt đối khoảng 30 – 40 độ – đủ để khiến các phản ứng cơ bản dừng lại. Theo Moore, điều này khiến Ultima Thule trở thành vật thể cổ xưa nhất mà một con tàu của loài người có thể chạm đến.
Trước thời điểm này, không ai biết Ultima Thule có hình dạng như thế nào. Trước đó, đã từng có một bức hình về Ultima Thule được gửi về từ khoảng cách 1,2 triệu km, nhưng chất lượng quá thấp nên giới khoa học chỉ có thể phỏng đoán mà thôi.
Ultima Thule được so sánh với một mặt trăng của Pluto, tên Charon
"Chúng ta có thể khẳng định Ultima Thule có màu đỏ," – Carly Howett, chuyên gia trong dự án Horizons chia sẻ. Màu đỏ ấy xuất phát từ việc tảng thiên thạch phải chịu đựng lượng bức xạ khổng lồ kéo dài hàng tỷ năm, khiến các hợp chất hữu cơ trên lớp vỏ chuyển thành một hợp chất hóa học mang tên tholins
Theo dự tính thì trong tháng 2, chúng ta sẽ có những bức hình sắc nét nhất về Ultima Thule. "Đó có thể là một cuộc cách mạng đối với những gì chúng ta biết về các hành tinh," – Stern chia sẻ.
Khó hơn đến sao Diêm vương gấp 10.000 lần
Theo Stern, sự kiện tiếp cận Ultima Thule khó hơn thời điểm New Horizons chạm đến Pluto rất nhiều. Nguyên nhân nằm ở kích cỡ.
"Tiếp cận một thiên thể có kích cỡ chỉ bằng một quả núi, cách Pluto đến hàng tỉ kilomet là một việc khó hơn 10.000 lần," – Stern chia sẻ. "Lý do là vì kích cỡ nó nhỏ hơn 10.000 lần. Thế nên, thành quả ở đây thực sự là không thể tin được."
Ở thời điểm hiện tại, New Horizons vẫn đang trong tình trạng rất tốt. Hệ thống lấy năng lượng từ việc chuyển plutonium-238 thành điện năng, và số năng lượng này đủ cho nó hoạt động thêm 20 năm nữa. Có nghĩa, con tàu sẽ tiếp tục di chuyển thêm hơn 10 tỉ dặm nữa.
"Có rất nhiều mục tiêu ở phía trước, và chúng ta sẽ chờ xem," – Stern hào hứng nói.
Tham khảo: Science Alert